Vrijheid. Een van de meest genoemde redenen om freelancer te worden. Dag, 9 to 5-kantoorjob, en hallo flexibele uren, vakantiedagen en opdrachten. Toch wil Daphne, nu zeven jaar zelfstandige, dat graag wat nuanceren.
Ik scroll op een donderdagavond, na alweer een lange dag hard werken, door TikTok. Daar verschijnt het weer: een diepzinnig filmpje met een spannend muziekje van iemand die zijn “9 to 5-job heeft opgezegd om nu 24/7 te werken aan zijn succesvolle business”. Want als er één ding is dat we van TikTok mogen geloven, is het wel dat entrepreneurship, oftewel ondernemen, de weg is naar vrijheid, geluk en geld.
Ja, als freelancer heb je de vrijheid om je eigen tijd in te delen en je eigen projecten te kiezen. Je bent je eigen baas en kunt je eigen regels bepalen. Maar die vrijheid heeft een prijs, en die prijs kan soms hoger zijn dan veel mensen verwachten.
Meerdere jobs in één
Zal ik je wat verklappen? Ondernemen is 24/7 werken. Bij wijze van spreken dan. Het ziet er waarschijnlijk jaloersmakend uit: die ene freelancer in jouw omgeving die midden op de dag een gezellige lunch kan plannen, die op eender welk moment op vakantie kan gaan – want er is toch niemand om rekening mee te houden. Of die ‘maar’ 5 uur per dag achter zijn of haar bureau zit. Toch houdt ondernemen vaak meer in. Als freelancer ben je ook je eigen boekhouder, marketeer en projectmanager. Je moet tijd besteden aan het werven van je klanten of opdrachtgevers, facturatie, administratie en je eigen reclame. Al die extra verantwoordelijkheden kunnen een aanzienlijke hoeveelheid tijd en energie opslokken.
Altijd een ander loon
Het is ook goed om je bewust te zijn van de onzekerheid over je inkomsten. Als freelancer heb je geen vast salaris dat elke maand netjes op je bankrekening wordt gestort. In plaats daarvan moet je elke dag opnieuw vechten voor opdrachten en klanten. Het kan soms moeilijk zijn om een stabiele stroom van inkomsten te behouden, vooral in de beginfase van je freelancecarrière. Of wanneer er even een tijdje geen opdrachten zijn. Heb je eindelijk een opdracht te pakken? Dan zal je voortdurend moeten presteren om je klanten tevreden te houden. En die vrije dagen en vakanties die eender welk moment opgenomen kunnen worden? Tja, dan komt er natuurlijk ook even geen geld binnen.
Ook veel voordelen
Ik leg vaak uit dat ik continu ‘aan’ sta met mijn job. Ik ben altijd in mijn hoofd bezig met allerlei zaken, want ik ben zelf verantwoordelijk voor de inrichting van mijn job en de gevolgen van mijn beslissingen. Je kan je nu misschien afvragen: waarom heb je er dan voor gekozen om freelancer te zijn? Gelukkig zijn er zoveel redenen om het wél te doen. Ik begrijp volledig dat sommigen het juist geruststellend vinden om zekerheid en routine te hebben in hun werkzaamheden. Om je laptop dicht te klappen aan het einde van de dag en nog een avond te hebben die je zelf kan invullen met je interesses. Maar ik vind het juist heerlijk om geen routine of vastomlijnde takenlijst te hebben. Het voelt alsof ik elke dag opsta en begin aan een nieuwe dag boordevol potentieel en mogelijkheden. Ik loop vaak over van de nieuwe ideeën, waar ik vervolgens met liefde tot laat in de avond aan werk, en ik hou ervan dat ik mijn job daar direct op kan aanpassen.
Geen wondermiddel
Wat ik hiermee wil zeggen: er zitten veel voordelen aan freelancen verbonden, maar het is belangrijk om de romantische illusie die we hierover via social media krijgen te doorprikken. Het is geen one way ticket naar een zorgeloos leven. Ik denk dat je het niet erg moet vinden dat de grenzen tussen werk- en privéleven kunnen vervagen, waardoor je constant in werkmodus blijft. Ik klap mijn laptop niet dicht om 17.00 uur. En doe ik dat wel, dan moet ik mijn boekhouding nog regelen of heb ik een netwerkevenement gepland. Reken maar een extra 5 to 9 vóór mijn 9 to 5 begint (oké, ik ben geen ochtendmens, maar jullie begrijpen wat ik bedoel). Het cliché is dus waar: wil je freelancer worden, dan moet je je job met hart en ziel doen. Bij mij is dat zeker het geval. Dus voordat je jezelf laat verleiden door deze TikTok-video’s, onthoud je best dat het leven niet zwart-wit is. Sommigen vinden echt succes en geluk in hun eigen onderneming, maar het is zeker geen one-size-fits-all oplossing voor een vrij en zorgeloos leven.
